We leren kinderen al jong om zorgzaam met zichzelf en elkaar om te gaan. Belangrijk want met deze minisamenleving van gezin en familie komen kinderen als eerste in aanraking. Een zelfde zorgzaamheid leren we kinderen te voelen voor onze aarde en natuur. Want ook de natuur is kwetsbaar. Sterker nog, we kunnen er niet zonder. De aarde en de natuur zijn de basis van ons bestaan. Zonder een groene, gezonde aarde en zonder sociaal contact is er geen waardevol bestaan mogelijk.

Sociale vaardigheden en duurzaamheidsvaardigheden zijn de basis
Dat besef lijkt nog onvoldoende door te sijpelen in de nationale politiek, het onderwijs en alle andere sectoren. Sociale vaardigheden en ‘duurzaamheidsvaardigheden’ zouden vaardigheden moeten zijn die we van jongs af aan beheersen omdat ze essentieel zijn voor ons voortbestaan. Kinderen leren we daarom sociale vaardigheden, maar ook ‘duurzaamheidsvaardigheden’. Vaardigheden die iedereen van jongs af aan zou moeten beheersen. En hoe je leert om op een goede manier voor de natuur en de aarde te zorgen. Hoe jonger geleerd, hoe beter. En natuurlijk door het goede voorbeeld te geven als volwassene, zeker als ‘jonge kind professional’ in de kinderopvang.

De link tussen kind en klimaat leggen
Klimaatverandering heeft met name enorme gevolgen voor kinderen onder de vijf jaar’, zo lezen we in de uitgave van Early Childhood Matters (2021) die in zijn geheel gewijd is aan klimaatverandering en het jonge kind. Toch blijft in veel politieke partijprogramma’s duurzaamheid beperkt tot slechts een hoofdstuk, paragraaf of alinea. Terwijl dit onderwerp juist geïntegreerd zou moeten worden opgenomen en de koppeling structureel gemaakt moet worden naar het jonge kind, volwassenen van de toekomst. Want hoe komt hún toekomst eruit te zien als we te weinig veranderen? Én hoe kunnen wij onze kinderen nu vaardigheden aanleren die bijdragen aan een betere toekomst?

Aan de slag
Vandaar de term ‘duurzaamheidspedagogiek’’. Maatschappelijke kinderopvang heeft altijd het belang van het kind als vertrekpunt. Duurzaamheidsvaardigheden aanleren moet dan ook aansluiten bij het niveau, de interesses en de mogelijkheden van het kind. Kortom: spelenderwijs.

En naast onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om met elkaar goed voor onze wereld te zorgen, zijn kinderen natuurlijk gewoon heel gelukkig als ze buiten in de natuur zijn. Als er érgens duidelijke wetenschappelijke bewijzen voor zijn dan is het de invloed van de natuur op ons welzijn. Natuurmonumenten noemt zes redenen: bewegingsvrijheid, weerbaarheid, lekker slapen, minder stress, vitamine D en goede ogen.

  • Buiten zijn zorgt voor rust en gezondheid van de kinderen én pedagogisch professionals. Gebruik de buitenruimte daarvoor;
  • Gebruik de buitenruimte creatief en stimuleer álle ontwikkelingsdomeinen;
  • Uitdagend spelen/risicovol spelen zijn bij uitstek geschikt voor buiten/de buitenruimte;
  • En waar kan je beter de verantwoordelijkheid voor onze planeet bij brengen dan buiten?

Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang
Maatschappelijke kinderopvang organisaties, verenigd in de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK), investeren in de samenwerking met partijen zoals Stichting GroenCement, Stichting NatuurWijs van Staatsbosbeheer, FONK, Child Friendly Cities NL/kindvriendelijke gemeenten en nog veel meer.

Daarnaast heeft de BMK het initiatief genomen om met haar samenwerkingspartners, waaronder Waarborgfonds & Kenniscentrum Kinderopvang, Ppink, Voor Werkende Ouders en VNG om dit onderwerp op de agenda te krijgen en hier een visie voor de kinderopvang op te ontwikkelen.

 

Meer weten? Lees een eerdere blog van de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang over dit onderwerp: Zorgen om milieu omzetten naar acties in kinderopvang